U-space – trzeci wymiar miasta

8 lutego 2018 r. w miejskim Centrum Kreatywności Targowa przy ul. Targowej 56 w Warszawie odbyła się debata samorządowa pod hasłem „U-space: trzeci wymiar miasta. UE – samorządy – drony”.

Spotkali się tam przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego oraz eksperci sektora publicznego, naukowego i biznesowego. Organizatorzy – Fundacja Instytut Mikromakro i Miasto Warszawa, przy współpracy z Unią Metropolii Polskich – poprowadzili dyskusję o wykorzystania dronów w przestrzeni miejskiej oraz o nowych trendach technologicznych w rozwoju smart cities.

Drony jako megatrend technologiczny

Nowe technologie będą istotnie zmieniać podejście do urbanistyki, planowania miast, gospodarowania przestrzenią publiczną i zarządzania w mieście. „Powinniśmy się obecnie liczyć ze złożonym wpływem takich megatrendów technologicznych jak mobilność, sztuczna inteligencja, rozszerzona rzeczywistość, przetwarzanie w chmurze, internet rzeczy, big data, sieci społecznościowe, blockchain, robotyka oraz systemy bezzałogowe, w tym drony” – tłumaczy Piotr Rutkowski, wiceprezes zarządu Fundacji Instytut Mikromakro. „Czy naszym problemem są wyzwania inwestycyjne, związane budową nowych systemów transportu, dostarczania towarów usług, energii, czy też raczej zreorganizowanie lub wykorzystanie już istniejących zdolności i zasobów informacyjnych” – dodaje. Niektóre projekty z zakresu cyfryzacji pokazują, że czasem wystarczy tylko chcieć.

O ile przestawienie komunikacji na elektromobilność lub organizacja transportu zbiorowego w oparciu o systemy bezzałogowe wydaje się złożonym i kosztownym wyzwaniem, to w tym kontekście drony
są dobrym przykładem, że można zacząć od sprawdzenia, czy aby nie mamy już informacji pozwalających zaplanować dostępność miasta w wymiarze przestrzennym. Spróbujmy określić trasy przelotów, dostępność budynków, miejsca wymagające ochrony lub zakazu. Warto sprawdzić, czy da się złagodzić bariery współpracy z sektorem prywatnym w sprawach wykonywania zadań samorządu.

Unijna strategia rozwoju sektora lotniczego zakłada szybki wzrost zapotrzebowania na usługi
z wykorzystaniem dronów i rozwój technologii wykorzystywanych przez bezzałogowe systemy latające. W związku z tym przewiduje się wdrożenie nowych zasad zarządzania przestrzenią powietrzną w miastach, gdzie potencjał rozwoju tego rodzaju usług jest największy. Określenie nowego rodzaju przestrzeni powietrznej U-space wykracza poza tradycyjną domenę prawa lotniczego, klasyfikującego obszary poruszania różnego rodzaju statków powietrznych i sposób zarządzania ich ruchem. Przede wszystkim chodzi o zapewnienie warunków dla bezpiecznego poruszania się w U-space bardzo dużej liczby dronów. Będą one wykonywać wiele różnych użytecznych funkcji. W dużej części działanie dronów będzie zautomatyzowane. Systemy zarządzania dronami powinny być naturalnie zintegrowane z planowaniem innych mobilnych systemów w mieście, czyli również podporządkowane priorytetom usług, które w mieście świadczy się mieszkańcom, przedsiębiorcom, w tym gospodarce komunalnej.

U-space

Uregulowania, które będą dotyczyć U-space powinny być zatem dostosowane do strategii rozwoju inteligentnego miasta, a z drugiej strony miasto, opracowując strategię rozwoju, powinno brać pod uwagę potencjał przyszłych zastosowań dronów. Nie jest to przy tym kwestia odległej przyszłości. Zaplanowano wdrożyć uregulowania dotyczące U-space do 2019 roku. Również w Polsce trwają już w tej sprawie prace z udziałem Ministra Rozwoju, Urzędu Lotnictwa Cywilnego oraz zainteresowanych organizacji branżowych.

W najbliższym czasie pojawią się też znowelizowane przepisy Prawa lotniczego, ułatwiające użytkowanie dronów. Potencjał tego sektora wyraża ponad 5,5 tysiąca wydanych uprawnień zawodowych dla operatorów dronów, ok.150tys dronów sprzedanych na rynku. Instytut Mikromakro szacuje wartość rynku dronów w roku 2016 na ponad 200 mln zł. Mamy już kilka obiecujących projektów pilotażowych ukierunkowanych na zastosowania dronów w miastach.

Drony mogą wspierać realizację wielu różnych zadań jednostek samorządu terytorialnego i gospodarki komunalnej, w tym:

  • geodezja i kartografia, gospodarka przestrzenna, planowanie urbanistyczne;
  • zarządzanie kryzysowe, wspomaganie systemów osiągania świadomości sytuacyjnej podczas klęsk żywiołowych, katastrof, wypadków, kolizji, pożarów;
  • bezpieczeństwo publiczne (monitoring miejski, imprezy masowe, wspomaganie systemów dowodzenia, detekcja zdarzeń nietypowych, wspomaganie ścigania przestępstw, poszukiwanie osób, pojazdów);
  • inspekcja infrastruktury rozległej i sieciowej, wałów przeciwpowodziowych, rzek, monitorowanie infrastruktury krytycznej, zastosowanie systemów antydromowych;
  • inspekcja budowlana obiektów wysokich i trudnodostępnych, wież, masztów, mostów, obiektów energetycznych, wykrywanie uszkodzeń;
  • wspomaganie prac logistycznych w sektorze budowlanym;
  • ochrona środowiska, badanie stanu zieleni, jakości powietrza, jakości powłok izolacyjnych, wykrywanie nielegalnych wysypisk śmieci, spalania szkodzącemu środowisku;
  • badanie stanu wód gruntowych i powierzchniowych;
  • wspomaganie zarządzania transportem;
  • usługi logistyczne i transportowe, zarządzanie flotami;
  • rolnictwo precyzyjne, inwentaryzacja upraw, lasów, hodowli;
  • usługi dla mediów elektronicznych, filmów i rozrywki;
  • rynek rekreacyjny i sportowy;
  • Identyfikacja nowych trendów i zastosowań;
  • Integracja z innymi systemami mobilnymi w przestrzeni publicznej;
  • Integracja z systemami analizowania informacji i korelowania informacji.

Pytania na przyszłość

W mieście pojawi się też wielu operatorów usług komercyjnych, np. w zakresie logistyki, dostaw towarów, a kiedyś również transportu. Czy miasto powinno dopisać nowe zadania do zadań własnych samorządu i zawierać z operatorami flot dronów umowy? Kto jest gospodarzem trzeciego wymiaru przestrzeni publicznej w mieście i jakie są prawa gospodarza w kontekście perspektyw narastającego ruchu dronów?

Facebook
Twitter
LinkedIn

Polecamy artykuły podobne tematycznie